Tekst Blik op de Toekomst:
Een uniek arbeidsjaar
Het is oktober 2020. Nederland zucht al een half jaar onder corona. Een recessie ligt op de loer. Men verwacht dat in bepaalde sectoren werkgevers hun werknemers zullen moeten ontslaan. In andere sectoren lijken de personeelstekorten juist verder op te lopen. Op dat moment start VNO-NCW Brabant Zeeland het project Blik op de Toekomst. Een project om de door de crisis verwachte vraag en aanbod van arbeidskrachten bij bedrijven op te halen. En vooral om ondernemers in contact te brengen met publieke organisaties in de regio.
Maar de verwachtte ontslaggolf komt niet. Bedrijven laten een enorme veer- en innovatiekracht zien, met dank aan het steunpakket van de regering en een sterk stimuleringsbeleid. Over de hele breedte van de economie ontstaat een groot tekort aan arbeidskrachten. Het wordt een uniek arbeidsjaar waarin werkgevers in sneltreinvaart leren om anders naar hun medewerkers, organisatie en vacatures te kijken. Ze ontwikkelen thuiswerk- en vitaliteitsbeleid, ze maken werk van vergrijzing en duurzame inzetbaarheid. Bedrijven gaan bij- en omscholen, sommige bedrijven starten zelfs hun eigen opleiding. En ondernemers staan nu meer dan ooit open voor een doelgroep die met wat begeleiding de ‘handjes’ kan bieden die zij zo hard nodig hebben. Zo opent de coronacrisis de ogen voor het grote potentieel aan mensen die nu nog aan de kant staan.
Blik op de Toekomst beweegt mee. Nu de ‘personeelsoverschotten’ uitblijven richt het project zich vooral op de vraag naar personeel. In interviews met 150 ondernemers halen we de grootste uitdagingen van Brabantse bedrijven op en inventariseren we hun visie en ondersteuningsbehoefte om de arbeidsmarkt beter te laten functioneren. Best-practices worden breed gedeeld om andere werkgevers te inspireren, en we verdiepen met elkaar op de inhoud in kleinschalige bijeenkomsten. Het belangrijkste doel: een brug slaan tussen bedrijven en publieke organisaties op de arbeidsmarkt. En de voordeur alvast een stukje openen, zodat ondernemers en overheden gemakkelijker bij elkaar binnenkomen.
Blik op de Toekomst heeft een bijzonder tijdsbeeld van de arbeidsmarkt opgeleverd. Het laat zien dat ondernemers en arbeidsmarktpartners elkaar op allerlei manieren nodig hebben. Dat het niet de vraag is óf publiek-private samenwerking nodig is, maar eerder hoe we dat het beste kunnen organiseren. Het versterken van samenwerking, door te kijken naar kansen, daar is deze inspiratiebundel een eerste aanzet toe. Want als ondernemers en publieke organisaties elkaar kennen, als bedrijven open staan voor vernieuwing en als de publieke dienstverlening wordt gekend en gedragen door het bedrijfsleven, dan komen we samen tot een arbeidsmarkt die beter (samen)werkt, voor iedereen.
Veel inspiratie gewenst.
Blik op de Toekomst
Perspectief op Werk
In 2019 ging het landelijk programma Perspectief op Werk van start. Het programma is een gezamenlijk initiatief van overheden, werkgevers en onderwijs om de publiek-private samenwerking in de arbeidsmarktregio’s te verbeteren, zodat meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een baan kunnen vinden. We kenden toen, net zoals nu, een krappe arbeidsmarkt. En, onder het credo ‘als we nu geen mensen naar werk kunnen helpen, wanneer dan wel?’ maakten we een begin. In elke arbeidsmarktregio werd een doe-agenda opgesteld om via concrete projecten aan de slag te gaan met de uitvoering van dit programma.
Coronacrisis
VNO-NCW Brabant Zeeland wilde haar steentje bijdragen in de uitvoering van deze doe-agenda’s en ontwikkelde, na het uitbreken van de coronacrisis in het voorjaar van 2020, het project Blik op de Toekomst. Het doel van dit project was om de personeelsvraagstukken van bedrijven in beeld te brengen en om zo de publiek-private samenwerking te versterken. Met dit project zou het verwachte overschot aan werknemers bij een aantal bedrijven in kaart kunnen worden gebracht, terwijl ook de eventuele personeelsvraag kon worden geregistreerd. Zo konden we als regio inspelen op het bij elkaar brengen van vraag en aanbod, en werknemers naar een andere sector begeleiden, mochten er faillissementen en ontslagen volgen.
En toch, tekorten!
Gelukkig liep het allemaal anders. De meeste bedrijven bleven overeind. Werknemers werden niet massaal ontslagen. Het ging met veel bedrijven zelfs zo goed, dat er over de hele breedte van sectoren personeelstekorten zijn ontstaan. Werkgevers zochten oplossingen en inspiratie om nieuwe medewerkers te vinden. Goede suggesties om de personeelstekorten op te lossen brachten we door dit project in kaart. Hierbij besteedden we bijzondere aandacht aan de grote groep mensen die nu nog aan de kant staan, maar die de vacatures van bedrijven misschien goed zouden kunnen invullen.
(...)